Beperkte mogelijkheid tot harde handhaving geluidsoverlast windpark Goyerbrug

Omwonenden van het nieuw te bouwen windpark naast de kern ‘t Goy (windpark Goyerbrug) krijgen geen harde garantie tegen geluidsoverlast, en daarmee mogelijke gezondheidsklachten vanwege slapeloosheid. Dat bleek 20 december 2022 uit het debat van de Houtense gemeenteraad. SGP Houten is voor duurzame energie, maar wilde wel garanties voor omwonenden van het windpark tegen geluidsoverlast. Een deel van de mensen krijgt financiële compensatie, maar dat is wat anders dan een gegarandeerde goede nachtrust.

Voor windpark Goyerbrug gaat een norm van 47 Lden gelden, en 41 Lnight in de nacht. Lden is een gemiddelde geluidsnorm over een jaar. Periodiek zal gemeten worden of aan de geluidsnormen wordt voldaan. In geval van overtreding van geluidsnormen wordt in gesprek gegaan met de initiatiefnemer van het park.

Nadeel van de Lden norm is dat deze alleen aan het einde van het jaar te handhaven is. Vergelijk het met een emmer die langzaam gevuld wordt. Pas als de emmer vol is, wordt een overtreding begaan. Stel er is veel geluidsoverlast door wind in februari en maart, dan zit de emmer nog lang niet vol. Je kunt dan in gesprek gaan met de initiatiefnemer, maar je hebt geen dwangmiddelen om een molen stil te zetten.

Bijdrage Pascal Ooms

Stel u ligt met uw partner in bed. En er zit een mug in uw slaapkamer. U ergert zich aan de mug, maar misschien ook wel aan uw partner die lekker ligt te slapen, en u ligt wakker. Ik zou dan de neiging hebben om het licht aan te doen, en op muggenjacht te gaan met mijn vliegenmepper. Maar soms kun je de mug dan toch niet vinden. Dan lig je je in bed te ergeren, totdat je hopelijk toch in slaap valt. Een mug maakt ongeveer 10 db geluid, afhankelijk van de afstand tot de mug. En last hebben van muggen heb je vaak ‘s nachts. Ik denk dat last hebben van het gezoem van muggen en geluidsbeleving, best een aardige vergelijking is, voor last hebben van het geluid van windmolens. De ene heeft er veel last van, de andere niet. Hoe dichterbij de mug is of de windmolen, hoe meer last. En hoe meer je je ergert, hoe meer je er last van hebt. En je hebt er vooral in de nacht last van.

Vanavond moeten wij als raad een besluit nemen over de realisering van het windpark. De inspraakprocedure is ten einde. Alles is tegen het licht gehouden, en gewogen. Omdat wij niet de illusie hadden dat de windmolens tegen konden houden, was voor ons de belangrijkste vraag: hoe kunnen wij de zoem overlast van de muggen in de nacht, dus de windmolens beperkt houden? En in geval van grote geluidsoverlast, hebben wij dan een goede vliegenmepper? Dus met andere woorden, hebben wij in  geval van overlast mogelijkheden om de windmolens stil zetten?

Voor u tegen mij zegt, Pascal het is wel wat negatief in windmolens met muggen te vergelijken. Muggen zijn erg nuttig. Bijvoorbeeld als voer voor andere dieren. Molens zijn nuttig voor windenergie, maar zoemen of brommen wel;

En waarom die nadruk op overlast? Geluidsoverlast kan leiden tot slaapgebrek. En slaapgebrek kan leiden tot gezondheidsschade. Prima om duurzame energie op te wekken, maar onze inwoners moeten er niet onder lijden., of er niet geen onduidelijkheid over zijn.

Wat stelt de wethouder voor om te doen tegen geluidsoverlast? Grofweg: meten, oftewel toezicht houden, over resultaten communiceren met bewoners en de eigenaar van toekomstig windpark, en handhaven in geval van overtreding, aan de hand van de zogenaamde Lden norm. Een Lden norm is een norm die een gemiddelde geluidsbelasting regelt. Een Lden norm heeft voor- en nadelen. Nadeel van de norm is de gebrekkig mogelijke tot handhaving. Citaat uit advies stichting advisering bestuursrechtspraak, oftewel STAB in zake Delfzijl: ‘Een ander aspect van het werken met jaargemiddelde normen is dat ook de hinder die omwonenden op enig moment ervaren, wordt “uitgemiddeld” over het jaar. Daardoor is er eigenlijk geen relatie meer met de op enig moment door omwonenden ondervonden hinder. Handhaving van jaargemiddelde normen op basis van geluidmetingen is overigens praktisch gezien onmogelijk, omdat dit zou vereisen dat een jaar lang gemeten moet worden. Pondera, een adviesbureau voor duurzame energie, waaronder bijvoorbeeld wind, en adviseur voor de gemeente Houten, schreef mede een handreiking lokale normering windmolens voor de regio Rotterdam. Zij classificeert de Lden norm op het gebied van handhaving, in relatie tot andere normen, als ‘weinig mogelijkheden tot geen mogelijkheden tot handhaving’.

Een Lden norm is best een aardige norm, zeker qua uitvoerbaarheid en effectiviteit. Maar om het zo te zeggen, als je een vliegenmepper nodig hebt, dan heb je dus eigenlijk niets aan een Lden norm. Dus ik wilde voorstellen om een andere vliegenmepper te gebruiken, de LAmax norm. Met een LAmax norm kun je molens bij overlast snel uitzetten. Helaas kan ik dit voorstel niet doen, want dan had meneer Ooms van de SGP, een rapport van driehonderd pagina’s met een totale uitwerking van de norm moeten neerleggen. En dat kan ik niet. Misschien moet ik mijn excuus aanbieden hier. Ik ben er te laat achter gekomen, dat wij niet moeten discussiëren in de raad over 45, 46 of 47 Lden, maar dat ik de Lden norm zelf ter discussie had moeten stellen. Dus ik had type vliegenmepper ter discussie moeten stellen, niet hoe hard je met de verkeerde vliegenmepper kan slaan.

Nog een aspect van geluidsoverlast. Je hebt allerlei soorten muggen. Sommige muggen zoemen niet, maar brommen, of maken een zogenaamd laagfrequent geluid. Nogmaals, uw partner wordt er misschien niet wakker van, maar misschien u wel. Een Lden norm is niet geschikt voor laagfrequent geluid, als ook niet voor bromgeluiden. Citaat uit recent artikel uit Follow the Money: ‘Geluidsnormen in Nederland zijn gericht op volume, niet op lage frequenties. Daar ligt voor klagers precies het probleem. Dat het geluid niet luid is, zorgt ervoor dat veel mensen die last hebben van laagfrequent geluid tot nu toe weinig gehoor vinden bij overheidsinstanties. De windmolens maken immers geen herrie en voldoen keurig aan de normen.’  Er zijn simpelweg in Nederland geen normen zijn voor laagfrequentgeluid. Of wellicht alleen de Vercammen-curve als enige mogelijkheid, maar daar hebben wij niet of nauwelijks over gehad.

Samenvattend, de inspraakprocedure is afgerond, en de zienswijzes beoordeeld. De wethouder en ambtenaren hebben alle punten gewogen. Ondanks een toenemende druk vanuit wetenschap, bewoners en juristen, ligt er een voorstel voor, wat tot nul extra maatregelen heeft geleid met betrekking tot bescherming van bewoners tegen geluidsoverlast, en daarachter de kans op gezondheidsschade. Bij realisering van een windpark valt de geluidsoverlast hopelijk mee, maar wij zijn alleszins overtuigend dat de gemeente de juiste middelen in handen heeft om toezicht te kunnen houden op geluidsoverlast, laat staan te handhaven. En dat laatste steekt ons vooral: voor zoemmuggen, brommuggen en irritante muggen die laagfrequent geluid maken hebben wij geen vliegenmepper. Dus aan deze dingen hebben we ff niks, tenzij wij vanavond anders besluiten.