Teleurstelling om uitkomst raadsvergadering Windpark Goyerbrug

Komt windpark Goyerbrug er of niet, en zo ja onder welke condities? Twee lange vergaderingen (20 en 22 september) spraken de raad over dit onderwerp. SGP Houten zette in op de lijn: duidelijkheid over gezondheidseffecten voor omwonenden.

Vorig jaar was al besloten tot de komst van windpark Houten, maar een rechter zette een streep door de normen voor geluid en slagschaduw. Het was niet goed genoeg onderbouwd. De Raad van Staten zette vervolgens Houten vervolgens onder druk een nieuw besluit te nemen voor 12 oktober.

In de twee raadsvergaderingen zette het college in op een nieuw windpark, en normen voor geluid (46db Lden) en slagschaduw (0 uur). De oppositie zette in op verruiming van de normen voor geluid, samen met collegepartij Natuurlijk Houten. En een deel van oppositie zette in op verruiming van slagschaduw normen.

SGP-Houten, VVD en ITH zette vooral in op duidelijkheid van gezondheidseffecten van windmolens, wachten op Rijksnormen voor windmolens en participatie van bewoners over normen geluid en slagschaduw. Naar verwachting worden rijksnormen eind van het jaar bekend. Het zou heel raar zijn als in nabije toekomst heel andere normen gelden dan in Houten worden vastgesteld (rechtsgelijkheid). Bewoners verwachten duidelijkheid over gezondheidseffecten.

Bijdrage Pascal Ooms

Vorige week waren wij op uitnodiging van onder andere Mooi ‘t Goy op bezoek bij een windpark in Nederweert. Turbines daar hebben een tiphoogte van 210 meter. Wij zijn  in gesprek gegaan met omwonenden van het park. Die verhalen waren ronduit triest. Ik ben eerlijk gezegd geschrokken. Een aantal mensen vertelden een persoonlijk verhaal, en dat ging allemaal over slapen. De een sliep regelmatig in een auto, omdat zij anders niet kon slapen vanwege geluidsoverlast. Een ander sliep maar drie uur per nacht, weer een ander sliep vier nachten niet meer thuis, enzovoort. De gevolgen laten zich raden. Een gezin heeft hun huis te koop gezet, omdat ze het niet meer trekken. Een ander kan bijna niet meer werken. Zelfs mensen op afstand van 1,5 km van het park slapen slecht. Een volgende kon zijn bedrijf niet of bijna niet meer uitvoeren. Het gekke was dat het hier ging om molens met een geluidsnorm van 47db lden en 41db lden in de nacht. Inderdaad het geluid van een koelkast. Mensen sprake ook over laagfrequent geluid en trillingen. De lokale politiek weet zich volgens de inwoners niet helemaal raad met de situatie. Het geluid valt binnen normen, en stilleggen van de turbines kan leiden tot schadeclaims.

Een uitgebreide inleiding, om te komen tot windpark Goyerbrug. Bij Goyerbrug zouden turbines tot 241 meter hoog moeten komen. Kunnen wij straks ook dezelfde effecten verwachten als in Nederweert? Maar wij hebben toch onderzoeken van de RIVM en de GGD? Daaruit blijkt toch dat gezondheidsschade hooguit individueel is, en alleen indirect? Als er al sprake is van gezondheidsschade? SGP-Houten vindt van het rapport RIVM gedateerd. De technische ontwikkelingen gaan snel, en naar de gezondheidseffecten van de nieuwste en hoogste turbines is nog geen onderzoek gedaan. Of met woorden van RIVM: ‘voor het nauwkeurig schatten van gezondheidseffecten op een specifieke locatie is meer en lokale informatie nodig op grond van een gezondheidseffectscreening’.

Wij begrijpen daarom de zorgen van de inwoners van ‘t Goy en andere inwoners van Houten, als ook omliggende gemeenten. Er is geen gezondheidseffectscreening gedaan. Er is gewoon geen garantie dat met de nieuwste turbines er geen gezondheidsschade optreed bij omwonenden. Maar er zijn wel signalen, dat het fout kan gaan. En daar heb ik het voorbeeld van Nederweert voor genoemd. De vraag is wat doen wij met die signalen, hoe wegen wij deze?

Wij spreken hier over normen van 46 db Lden, of 47 of 45. Maar eerlijk gezegd: wij weten niet wat een juiste norm is voor gezondheid, omdat er te weinig ervaring met deze grootte windmolens zijn. Toen ik in Nederweert naar een norm vroeg, zei men: laat ze desnoods overdag harder draaien, maar zet ze alsjeblieft uit in de nacht. 

Uit een onderzoek van Arcadis uit 2022 in opdracht van ministerie van economische zaken en klimaat over afstandsnormen windmolens, blijkt wel dat Nederland de soepelste afstandsnormen heeft van Europa. En dat in zo’n druk bewoond gebied als NL. Beieren heeft bijvoorbeeld afstandsnormen van tien keer tiphoogte. De Nederlandse Vereniging van Omwonenden en Windmolens pleit daarom ook voor objectief en helder gezondheidsonderzoek.

Daarom is ons pleidooi: als wij niet kunnen garanderen dat het windpark geen gezondheidsschade geeft, moeten wij even pas op de plaats maken. Onderzoek eerst of dit het geval is, met een beter studie, dan met een modelmatige berekening. 

De inzet van SGP, VVD en ITH leidde niet tot aanpassing van voorstel. De norm van geluid werd door meerderheid raad verruimd naar 47db Lden. Slagschaduw blijft op 0 uur staan. Meerderheid van raad vond niet nodig te wachten op rijksnormen of onderzoek te doen naar gezondheidseffecten. SGP-Houten is teleurgesteld over de uitkomst, maar blijft hopen dat voor eind van jaar nieuwe Rijksnormen worden gesteld, die dan nog net op Houten kunnen worden toegepast. Zo niet, dan hopen wij dat gevreesde gezondheidseffecten (door gebrek aan slaap wegens bijvoorbeeld laagfrequent geluid) uitblijven.

Bijdrage Pascal Ooms

Wij vinden dat er onderzoek naar gezondheidseffecten gedaan moet worden. Dat kan door te wachten tot rijksnormen, een plan-MER of speciaal onderzoek naar gezondheidseffecten. Stemt u dit weg, dan nemen wij een risico voor de bewoners. Wij hebben na goedkeuring geen mogelijkheden meer in te grijpen, als er gezondheidsschade vanwege hinder van geluid, binnen de gestelde normen is. 

Mocht u dit amendement niet aannemen, dan hopen wij dat u ook verantwoordelijkheid neemt, als er toch ongewenste gezondheidseffecten wegens de windmolens optreden, u verantwoordelijkheid neemt als tegenstemmers van dit amendement voor de effecten.

Wij gaan over gestelde termijn van rechter heen, mede daardoor vinden wij dat er goede argumenten zijn om nog een korte periode van uitstel voor lief te nemen. Niet mooi, wel goed voor burgers en rechtsgelijkheid.